Το περπάτημα και τρέξιμο ίδιας απόστασης καίνε τις ίδιες θερμίδες ή όχι;

Είναι Δευτέρα πρωί, το ξυπνητήρι χτυπάει και είναι ήδη 7:30 π.μ. – και έχετε αργήσει 30 λεπτά. Κανονικά χρειάζεστε 45 λεπτά για να περπατήσετε τα 3 χιλιόμετρα μέχρι τη δουλειά, αλλά σήμερα το πρωί θα τρέξετε την ίδια απόσταση. Θα πάρει λιγότερο χρόνο, 20 λεπτά, αλλά θα κάψετε τις ίδιες θερμίδες; Η δαπάνη θερμίδων που σχετίζεται με οποιαδήποτε δραστηριότητα ονομάζεται «μεταβολικό κόστος» και αντιστοιχεί στην ενέργεια που καταναλώνουν τα όργανά μας για να καλύψουν μια δεδομένη απόσταση.

Αυτό το μεταβολικό κόστος μπορεί να προσδιοριστεί αναλύοντας το οξυγόνο που καταναλώνουν τα σώματά μας και το διοξείδιο του άνθρακα που παράγουν, μπορούμε να εκτιμήσουμε το ποσό της ενέργειας που δαπανήθηκε και, συνεπώς, το μεταβολικό κόστος.

Χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο, οι ερευνητές είχαν ήδη απαντήσει στο ερώτημά μας τη δεκαετία του 1970. Ίσως δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το τρέξιμο καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από το περπάτημα για την ίδια απόσταση που διανύουμε. Αλλά γιατί;

Η ενέργεια που καίμε κατά το τρέξιμο

Φανταστείτε ότι παρακολουθείτε κάποιον να τρέχει. Τώρα κοιτάξτε προσεκτικά την κατακόρυφη κίνηση (πάνω και κάτω) της λεκάνης και του κεφαλιού του. Όπως μπορείτε να δείτε από το παρακάτω διάγραμμα, όταν τρέχουμε, η απόσταση που το σώμα μας κινείται προς τα πάνω και προς τα κάτω είναι μεγαλύτερη από ό,τι όταν περπατάμε.

Για να παραχθεί αυτή η κατακόρυφη κίνηση, οι μύες των κάτω άκρων πρέπει να παράγουν περισσότερη δύναμη, και αυτό καταναλώνει περισσότερη ενέργεια, χωρίς όμως να μας φέρνει πιο κοντά στον προορισμό μας.

Έτσι, όταν τρέχουμε, μέρος της ενέργειας που καταναλώνεται χρησιμοποιείται για να μετακινήσουμε το σώμα μας προς τα πάνω και όχι προς τα εμπρός. Η ενέργεια που απαιτείται για την κάλυψη αυτών των 3 χιλιομέτρων είναι επομένως υψηλότερη για το τρέξιμο από ό,τι για το περπάτημα.

Αυτή η διαφορά μεταξύ περπατήματος και τρεξίματος δεν περιορίζεται σε αυτό που συμβαίνει κατά τη διάρκεια της ίδιας της δραστηριότητας. Στην πραγματικότητα, κάθε σωματική άσκηση προκαλεί μια καθυστερημένη δαπάνη ενέργειας, η οποία προστίθεται στη δαπάνη κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.

Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, είναι και πάλι το τρέξιμο που καταναλώνει περισσότερη ενέργεια από το περπάτημα. Αμέσως μετά το τρέξιμο των 3 χιλιομέτρων σας, η αυξημένη κατανάλωση ενέργειας (σε σύγκριση με την ανάπαυση) διαρκεί για αρκετά λεπτά, κυρίως λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του σώματος και της αναπλήρωσης των ενεργειακών αποθεμάτων.

Αυτή η πρόσθετη δαπάνη μετά το τρέξιμο είναι υπερδιπλάσια από εκείνη που παρατηρείται μετά το περπάτημα, λόγω της διαφορετικής έντασης μεταξύ των δύο ασκήσεων.

Όλα εξαρτώνται από την ταχύτητα

Επομένως, το τρέξιμο συνεπάγεται υψηλότερη δαπάνη θερμίδων από ό,τι το περπάτημα για την ίδια απόσταση που διανύεται. Αυτό όμως υπό την προϋπόθεση ότι η ταχύτητα βαδίσματος που εξετάζεται είναι «κανονική» (περίπου 5 km/h).

Έτσι, αν περπατάμε πολύ αργά, θα μας πάρει τόσο πολύ χρόνο για να καλύψουμε τα 3 χιλιόμετρα που η δαπάνη θερμίδων θα είναι τελικά μεγαλύτερη. Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα δαπανά μια ορισμένη ποσότητα ενέργειας ανά μονάδα χρόνου, ό,τι και να γίνει, ανεξάρτητα από τη δραστηριότητα που εκτελείται (γνωστή ως «βασικός μεταβολικός ρυθμός»).

Το ίδιο ισχύει και αν η ταχύτητα βαδίσματος είναι πολύ γρήγορη (πάνω από 8 km/h): το τρέξιμο είναι πιο αποδοτικό ενεργειακά. Εδώ, ο συντονισμός που απαιτείται για να περπατήσουμε με τέτοια ταχύτητα σημαίνει ότι πρέπει να ενεργοποιήσουμε περισσότερο τους μύες μας, χωρίς να μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την ελαστικότητα των τενόντων μας, όπως συμβαίνει στο τρέξιμο.

Επιπλέον, έχουμε μια πολύ ακριβή διαισθητική αντίληψη της ενεργειακής απόδοσης ενός συγκεκριμένου στυλ κίνησης. Αν βρισκόμαστε σε έναν διάδρομο του οποίου η ταχύτητα αυξάνεται σταδιακά, το σημείο στο οποίο αυθόρμητα μεταβαίνουμε από το περπάτημα στο τρέξιμο συμπίπτει με τη στιγμή που θα ήταν πιο ενεργοβόρο να περπατάμε παρά να τρέχουμε.

Συμπερασματικά, λόγω της μεγαλύτερης ταλάντωσης του κέντρου μάζας και της αυξημένης ενεργειακής δαπάνης μετά την άσκηση, το τρέξιμο είναι πιο ενεργοβόρο από την κάλυψη της ίδιας απόστασης με περπάτημα.

Αλλά να θυμάστε, είτε επιλέξετε να περπατήσετε είτε να τρέξετε για να πάτε στη δουλειά, το πιο σημαντικό είναι ότι ήδη εξοικονομείτε ενέργεια!

Clément Lemineur, Doctorant en Sciences du Mouvement Humain, Université Côte d’Azur, Clément Naveilhan, Doctorant en Sciences du Mouvement Humain, Université Côte d’Azur, και François Dernoncourt, Doctorant en Sciences du Mouvement Humain, Université Côte d’Azur.