Η αιμοδοσία έχει σκοπό να βοηθήσει κάποιον που έχει ανάγκη για αίμα, χωρίς ο αιμοδότης να σκέφτεται κάποιο όφελος για τον ίδιο. Παρά ταύτα η τακτική αιμοδοσία μπορεί όχι μόνο να σώζει τη ζωή άλλων ανθρώπων, αλλά και να βελτιώνει την υγεία του δικού σας αίματος σε γενετικό επίπεδο, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών συνέκρινε δείγματα από 217 άνδρες που είχαν κάνει αιμοδοσία περισσότερες από 100 φορές στη ζωή τους, με δείγματα από 212 άνδρες που είχαν δώσει λιγότερο από 10 φορές, για να αναζητήσουν τυχόν διαφορές στην υγεία του αίματος. Αν και οι διαφορές ήταν λεπτές, το αίμα των συχνών δωρητών είχε περισσότερες πιθανότητες να έχει ευεργετικές μεταλλάξεις σε ένα γονίδιο που ονομάζεται DNMT3A. Άλλες μεταλλάξεις στο DNMT3A έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με τον καρκίνο του αίματος.
«Η εργασία μας είναι ένα συναρπαστικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο τα γονίδιά μας αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον και καθώς γερνάμε», λέει ο βιολόγος βλαστοκυττάρων Dominique Bonnet, από το Ινστιτούτο Francis Crick στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω
Συγκεκριμένα, η ομάδα εξέτασε τα βλαστικά κύτταρα του αίματος, τα οποία παράγουν περισσότερα κύτταρα του αίματος κατά παραγγελία. Καθώς μεγαλώνουμε, αυτοί οι μηχανισμοί μπορεί να αρχίσουν να καταρρέουν, οδηγώντας σε προβλήματα με καρκίνους του αίματος όπως η λευχαιμία. Η απώλεια αίματος ενεργοποιεί την παραγωγή της ορμόνης ερυθροποιητίνης. Σε εργαστηριακές δοκιμές σε βλαστικά κύτταρα αίματος που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ερυθροποιητίνη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εκείνα με τη μετάλλαξη DNMT3A παρήγαγαν αίμα ταχύτερα από εκείνα χωρίς τη μετάλλαξη.
Αυτό υποδηλώνει ότι η συχνή απώλεια αίματος οδηγεί σε μεγαλύτερη παραγωγή των μεταλλαγμένων αιμοσφαιρίων. Η έρευνα σε ποντίκια δείχνει ότι η μετάλλαξη DNMT3A οδηγεί σε υγιέστερα επίπεδα αίματος μετά το στρες της απώλειας αίματος. «Δραστηριότητες που προκαλούν χαμηλό στρες στην παραγωγή αιμοσφαιρίων επιτρέπουν στα βλαστικά κύτταρα του αίματός μας να ανανεώνονται και πιστεύουμε ότι αυτό ευνοεί τις μεταλλάξεις που προωθούν περαιτέρω την ανάπτυξη των βλαστικών κυττάρων και όχι την ασθένεια», λέει ο Bonnet.
Η αιμοδοσία μπορεί να εκπαιδεύσει καλύτερα αυτά τα βλαστικά κύτταρα να αντικαθιστούν το αίμα με τον σωστό τρόπο. Επακόλουθες δοκιμές σε ποντίκια επιβεβαίωσαν αυτή την ιδέα της ενίσχυσης της αναγεννητικής ικανότητας, χωρίς να εισάγονται δυνητικά επιβλαβείς γενετικές μεταλλάξεις. Ωστόσο, υπάρχουν περιορισμοί που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι αιμοδότες είναι πιο πιθανό να είναι πιο υγιείς ούτως ή άλλως (είναι όρος της αιμοδοσίας), οπότε ο υπολογισμός οποιουδήποτε πρόσθετου οφέλους για την υγεία είναι δύσκολος, επειδή μπορεί στην πραγματικότητα να προέρχεται από την καλύτερη φυσική κατάσταση από την αρχή.
«Το μέγεθος του δείγματός μας είναι αρκετά μέτριο, οπότε δεν μπορούμε να πούμε ότι η αιμοδοσία μειώνει σίγουρα τη συχνότητα εμφάνισης προλευχαιμικών μεταλλάξεων», λέει ο Bonnet. «Θα πρέπει να εξετάσουμε αυτά τα αποτελέσματα σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό ατόμων». Ανεξάρτητα από τα όποια οφέλη για την υγεία – και προηγούμενες μελέτες έχουν βρει άλλα – υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αιμοδότες. Στις ΗΠΑ, κάποιος χρειάζεται αίμα ή αιμοπετάλια (μικρά θραύσματα στο αίμα) κάθε δύο δευτερόλεπτα. Το να έχεις πιο υγιές αίμα είναι ένα πρόσθετο μπόνους.
Και ενώ περιμένουμε πιο λεπτομερείς μελέτες για να επιβεβαιώσουμε αυτά τα ευρήματα, η μελέτη μας λέει περισσότερα για το πώς μπορεί να ξεκινήσουν οι καρκίνοι του αίματος εξ αρχής – ιδίως γιατί οι επικίνδυνες μεταλλάξεις αναπτύσσονται και δεν αναπτύσσονται ως απάντηση στο στρες – γεγονός που στη συνέχεια υποδεικνύει πιθανές θεραπευτικές επιλογές. «Στόχος μας είναι τώρα να εξετάσουμε πώς αυτοί οι διαφορετικοί τύποι μεταλλάξεων παίζουν ρόλο στην ανάπτυξη λευχαιμίας ή όχι και αν μπορούν να στοχευθούν θεραπευτικά», λέει ο βιολόγος βλαστοκυττάρων Hector Huerga Encabo, από το Ινστιτούτο Francis Crick.