Σε μια εποχή που ο κόσμος ασχολείται κυρίως με τα υπερεπεξεργασμένα λιπαρά των τροφών και με τη ζάχαρη, ελάχιστοι δίνουν σημασία σε κάτι πιο βλαβερό από τα προαναφερθέντα: στο αλάτι. Γνωρίζουμε ότι το αλάτι ανεβάζει την αρτηριακή πίεση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακά προβλήματα. Μια μελέτη του 2022 έχει ποσοτικοποιήσει αυτή τη σχέση ως μήνυμα δημόσιας υγείας με σαφείς, αυστηρούς όρους. Εξετάζοντας δεδομένα υγείας, οι συγγραφείς της μελέτης εκτιμούν ότι η μείωση της ημερήσιας πρόσληψης αλατιού κατά μόλις 1 γραμμάριο θα ήταν αρκετή για να αποτραπούν 9 εκατομμύρια περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιακών προσβολών από τώρα έως το 2030.
Με 4 εκατομμύρια από αυτές τις περιπτώσεις να είναι πιθανότατα θανατηφόρες, ένα τόσο απλό μέτρο θα μπορούσε να σώσει πολλές ζωές. Ούτε 1 γραμμάριο λιπαρά, ούτε 1 γραμμάριο ζάχαρη μπορεί να έχει τόσο ολέθριες συνέπειες στην υγεία, 1 γραμμάριο αλάτι όμως το μπορεί. Γι’ αυτό, ας δώσουμε στο αλάτι την προσοχή που χρειάζεται και ας το περιορίσουμε.
Στη σημερινή τάση προς την κακή διατροφή, το να πάρει κάποιος 2 γραμμάρια αλάτι είναι πολύ εύκολο. Για παράδειγμα, αρκούν 3-4 φέτες έτοιμου ψωμιού του εμπορίου ή λίγα μπισκότα ή παξιμάδια. Από την άλλη, για να πάρει ίση ποσότητα καλίου που αναιρεί τη βλαβερή επίδραση του αλατιού, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια. Ενδεικτικά, για 2 γραμμάρια κάλιο θα πρέπει να καταναλώσει 9 μπανάνες ή 3 λίτρα γάλα ή μερικά κιλά από διάφορα άλλα φρούτα. Τα τυριά δε, παρόλο που προέρχονται από το γάλα, δεν περιέχουν κάλιο λόγω της επεξεργασίας και ζύμωσης που υφίστανται, αντίθετα τα περισσότερα έχουν πολύ μεγάλες ποσότητες αλατιού. Παρατηρούμε λοιπόν πόσο εύκολο είναι να “ξεφύγει” κάποιος στο αλάτι και πόσο δύσκολο να πάρει την απαραίτητη ποσότητα καλίου για να αναιρέσει τις συνέπειες του αλατιού.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω
Στη σύγχρονη διατροφή μέση ημερήσια κατανάλωση αλατιού ανέρχεται σε 11 γραμμάρια την ημέρα, πολύ πάνω από τα 5 γραμμάρια που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Οι ερευνητές συγκέντρωσαν τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία σχετικά με το μέγεθος του πληθυσμού, την κατανάλωση αλατιού, την αρτηριακή πίεση και τα ποσοστά ασθενειών.
«Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για τις επιπτώσεις στην υγεία από τη μείωση της πρόσληψης αλατιού χρησιμοποιούσαν είτε παρωχημένες είτε άλλως αναξιόπιστες πηγές δεδομένων και δεν λάμβαναν υπόψη τους την πιο παρατεταμένη επίδραση της μείωσης του αλατιού στην αρτηριακή πίεση για αρκετά χρόνια», γράφουν οι ερευνητές στη δημοσιευμένη εργασία τους.
Η ομάδα εξέτασε δύο άλλα σενάρια εκτός από τη μείωση κατά ένα γραμμάριο: μείωση κατά 3,2 γραμμάρια ημερησίως (μείωση κατά 30% από τον μέσο όρο) έως το 2025 και μείωση της πρόσληψης αλατιού στα συνιστώμενα 5 γραμμάρια ημερησίως έως το 2030. Εάν επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, θα μπορούσαν να αποφευχθούν έως και διπλάσιοι θάνατοι που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις, λόγω της εκτιμώμενης μείωσης της συστολικής αρτηριακής πίεσης. Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι η μείωση θα πρέπει να είναι συνεπής για αρκετά χρόνια. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα που διεξάγονται στα κινεζικά σχολεία υποδηλώνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν θα δυσκολευόταν να πετύχει τον στόχο του 1 γραμμαρίου την ημέρα.
«Άλλες δοκιμές, σχετικά με υποκατάστατα αλατιού με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, εκπαίδευση υγείας σε οικιακές μαγείρισσες και παρεμβάσεις σε εστιατόρια βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν πρόσφατα ολοκληρωθεί, μερικές από τις οποίες έχουν ήδη δείξει ελπιδοφόρα αποτελέσματα», γράφουν οι ερευνητές.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις ευθύνονται για το 40% των θανάτων στις χώρες του δυτικού κόσμου, με την αστικοποίηση – και τη συναφή αύξηση της κατανάλωσης επεξεργασμένων και έτοιμων φαγητών – να θεωρείται ένας από τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν. Αν και οι συγγραφείς της μελέτης εξέτασαν μόνο την πιθανή μείωση των περιπτώσεων καρδιαγγειακών παθήσεων, προτείνουν ότι η μείωση της πρόσληψης αλατιού θα είχε και πολλαπλά άλλα οφέλη. Το πολύ αλάτι έχει επίσης συνδεθεί με ορισμένους τύπους καρκίνου και διάφορα προβλήματα στα νεφρά, για παράδειγμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κινεζική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει την εκστρατεία «Υγιής Κίνα 2030» για να προσπαθήσει να πετύχει τον στόχο της για ημερήσια πρόσληψη αλατιού μόλις 5 γραμμαρίων. Αυτό δεν θα είναι εύκολο με έναν πληθυσμό 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, αλλά οι αριθμοί που προκύπτουν από αυτή τη μελέτη είναι συναρπαστικοί.
«Χρειάζεται επειγόντως ένα πρόγραμμα μείωσης του αλατιού που να είναι εφαρμόσιμο, συνεκτικό, βιώσιμο και να στοχεύει στις τρέχουσες και επερχόμενες κύριες διατροφικές πηγές αλατιού στην Κίνα», γράφουν οι ερευνητές.
Η έρευνα έχει δημοσιευθεί στο BMJ Nutrition, Prevention & Health.