Το φάρμακο για την υπέρταση ριλμενιδίνη έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει τη γήρανση σε πειράματα σε σκουλήκια, μια επίδραση που στους ανθρώπους θα μπορούσε υποθετικά να μας βοηθήσει να ζήσουμε περισσότερο και να είμαστε πιο υγιείς στα γεράματα.
Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η ριλμενιδίνη μιμείται τα αποτελέσματα του θερμιδικού περιορισμού (caloric restriction) σε κυτταρικό επίπεδο. Η μείωση της διαθέσιμης ενέργειας με παράλληλη διατήρηση της θρέψης εντός του σώματος έχει αποδειχθεί ότι παρατείνει τη διάρκεια ζωής σε όσα ζώα έγιναν σχετικά πειράματα.
Το κατά πόσον αυτό μεταφράζεται στην ανθρώπινη βιολογία είναι ένα θέμα συνεχούς συζήτησης. Η εξεύρεση τρόπων για την επίτευξη των ίδιων οφελών χωρίς το κόστος της ακραίας μείωσης των θερμίδων θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέους τρόπους βελτίωσης της υγείας στην τρίτη ηλικία.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2023, νεαρά και ηλικιωμένα σκουλήκια Caenorhabditis elegans που έλαβαν το φάρμακο – το οποίο συνήθως χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης – έζησαν περισσότερο και παρουσίασαν υψηλότερες μετρήσεις σε μια ποικιλία δεικτών υγείας με τον ίδιο τρόπο όπως ο περιορισμός των θερμίδων, όπως ήλπιζαν οι επιστήμονες.
«Για πρώτη φορά καταφέραμε να δείξουμε σε ζώα ότι η ριλμενιδίνη μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής», δήλωσε ο μοριακός βιογεροντολόγος João Pedro Magalhães, από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Είμαστε τώρα πρόθυμοι να διερευνήσουμε αν η ριλμενιδίνη μπορεί να έχει και άλλες κλινικές εφαρμογές».
Το σκουλήκι C. elegans είναι αγαπημένο για μελέτες, επειδή πολλά από τα γονίδιά του έχουν ομοιότητες με αντίστοιχα στο γονιδίωμά μας. Ωστόσο, παρά τις ομοιότητες αυτές, εξακολουθεί να είναι μια μάλλον μακρινή συγγένεια με τον άνθρωπο.
Περαιτέρω δοκιμές έδειξαν ότι η γονιδιακή δραστηριότητα που σχετίζεται με τον θερμιδικό περιορισμό μπορούσε να παρατηρηθεί στους ιστούς των νεφρών και του ήπατος των ποντικών που έλαβαν θεραπεία με ριλμενιδίνη. Με άλλα λόγια, ορισμένες από τις αλλαγές που επιφέρει ο θερμιδικός περιορισμός στα ζώα και που θεωρείται ότι προσδίδουν ορισμένα οφέλη για την υγεία, εμφανίζονται και με ένα φάρμακο για την υπέρταση που πολλοί άνθρωποι ήδη παίρνουν.
Μια άλλη ανακάλυψη ήταν ότι ένας βιολογικός υποδοχέας σηματοδότησης που ονομάζεται nish-1 ήταν καθοριστικός για την αποτελεσματικότητα της ριλμενιδίνης. Αυτή η συγκεκριμένη χημική δομή θα μπορούσε να αποτελέσει στόχο σε μελλοντικές προσπάθειες βελτίωσης της διάρκειας ζωής και επιβράδυνσης της γήρανσης.
«Διαπιστώσαμε ότι οι επιδράσεις της ριλμενιδίνης που επιμηκύνουν τη διάρκεια ζωής καταργήθηκαν όταν διαγράφηκε ο nish-1», εξηγούν οι ερευνητές στην εργασία τους. «Είναι κρίσιμο ότι η διάσωση του υποδοχέα nish-1 επανέφερε την αύξηση της διάρκειας ζωής κατά τη θεραπεία με ριλμενιδίνη».
Οι δίαιτες χαμηλών θερμίδων είναι δύσκολο να ακολουθηθούν και συνοδεύονται από ποικίλες παρενέργειες, όπως αραίωση των μαλλιών, ζάλη και εύθραυστα οστά. Είναι νωρίς ακόμα, αλλά η σκέψη είναι ότι αυτό το φάρμακο για την υπέρταση θα μπορούσε να προσδώσει τα ίδια οφέλη με μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων, ενώ θα ήταν πιο εύκολο για τον οργανισμό.
Αυτό που καθιστά τη ριλμενιδίνη έναν πολλά υποσχόμενο υποψήφιο ως φάρμακο κατά της γήρανσης είναι ότι μπορεί να ληφθεί από το στόμα, ότι συνταγογραφείται ήδη ευρέως και ότι οι παρενέργειές της είναι σπάνιες και σχετικά ήπιες (περιλαμβάνουν ταχυπαλμία, αϋπνία και υπνηλία σε λίγες περιπτώσεις).
Υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη για να διαπιστωθεί αν η ριλμενιδίνη θα λειτουργούσε ως φάρμακο κατά της γήρανσης για πραγματικούς ανθρώπους, αλλά τα πρώτα σημάδια σε αυτές τις δοκιμές με σκουλήκια και ποντίκια είναι ελπιδοφόρα. Γνωρίζουμε τώρα πολύ περισσότερα για το τι μπορεί να κάνει η ριλμενιδίνη και πώς λειτουργεί.
«Με έναν παγκόσμιο πληθυσμό που γερνάει, τα οφέλη από την καθυστέρηση της γήρανσης, έστω και ελαφρώς, είναι τεράστια», δήλωσε ο Magalhães.