Μόλις λίγες μέρες κατανάλωσης junk food είναι αρκετές για να μας οδηγήσουν σε έναν φαύλο κύκλο που προκαλεί παχυσαρκία. Μετά από μια κουραστική, αγχωτική μέρα στη δουλειά ή όταν ο χρόνος πιέζει, ο πειρασμός για ένα γρήγορο, ικανοποιητικό σνακ – όπως πατατάκια ή μια σοκολάτα – μπορεί να είναι μεγάλος. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα εξαιρετικά επεξεργασμένα, υψηλής θερμιδικής αξίας τρόφιμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας, αλλά οι μόνιμες επιπτώσεις που έχουν αυτά τα τρόφιμα στον εγκέφαλο δεν ήταν σαφείς – μέχρι τώρα.
Παραδόξως, ακόμη και η βραχυπρόθεσμη κατανάλωση junk food, δηλαδή εξαιρετικά επεξεργασμένων, ανθυγιεινών τροφίμων μπορεί να μειώσει σημαντικά την ευαισθησία στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο υγιών ανθρώπων. Η επίδραση αυτή επιμένει ακόμη και μετά την επιστροφή σε μια φυσιολογική διατροφή, όπως φαίνεται σε μια πρόσφατη μελέτη που διεξήγαγαμε εγώ και οι συνεργάτες μου, αναδεικνύοντας τον σημαντικό ρόλο του εγκεφάλου στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας.
Η ανθυγιεινή κατανομή του λίπους και η συνεχής αύξηση του βάρους συνδέονται με την αντίδραση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη. Σε ένα υγιές άτομο, η ινσουλίνη βοηθά στον έλεγχο της όρεξης στον εγκέφαλο. Ωστόσο, στα άτομα με παχυσαρκία, η ινσουλίνη χάνει την ικανότητά της να ρυθμίζει τις διατροφικές συνήθειες, οδηγώντας σε αντίσταση στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη παίζει πολλούς ρόλους στο σώμα, μεταξύ άλλων βοηθά το σάκχαρο ή τη γλυκόζη να φτάσει στα μυϊκά κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί για ενέργεια μετά από ένα γεύμα. Στον εγκέφαλο, η ινσουλίνη δίνει επίσης σήμα στο σώμα να τρώει λιγότερο μειώνοντας την πρόσληψη τροφής.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω
Δεν ανταποκρίνεται κάθε εγκέφαλος με τον ίδιο τρόπο στο junk food
Αλλά δεν ανταποκρίνεται εξίσου κάθε εγκέφαλος στην ινσουλίνη. Πολλοί άνθρωποι έχουν αδύναμη ή ανύπαρκτη ανταπόκριση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο, γνωστή ως «εγκεφαλική αντίσταση στην ινσουλίνη». Τα άτομα με εγκεφαλική αντίσταση στην ινσουλίνη βιώνουν περισσότερες επιθυμίες για φαγητό και έχουν περισσότερο λίπος στην κοιλιά.
Το λίπος μπορεί να προωθήσει την παχυσαρκία και έτσι να συμβάλει σημαντικά στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Όσο περισσότερα λιποκύτταρα υπάρχουν, ειδικά στην κοιλιά, τόσο λιγότερο αποτελεσματική είναι η ινσουλίνη. Το λίπος απελευθερώνει ουσίες-αγγελιοφόρους που προάγουν την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ωστόσο, τα σημάδια της μειωμένης ευαισθησίας στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο μπορούν ήδη να φανούν πολύ πριν μιλήσουμε για παχυσαρκία, η οποία ορίζεται ως δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) πάνω από 30. Αυτός υπολογίζεται ως το βάρος (σε κιλά) διαιρούμενο με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα), αλλά έχει τους περιορισμούς του. Συνιστάται λοιπόν να επιβεβαιώνεται η υπερβολική παχυσαρκία με τη μέτρηση του σωματικού λίπους.
Μετά από μόλις πέντε ημέρες κατανάλωσης επιπλέον 1.500 θερμίδων που αποτελούνταν από σοκολάτες και πατατάκια, η ευαισθησία στην ινσουλίνη στους εγκεφάλους των συμμετεχόντων στη μελέτη μειώθηκε δραστικά. Συμπτώματα που, μέχρι τώρα, παρατηρούνταν κυρίως σε παχύσαρκα άτομα. Ακόμη και μία εβδομάδα μετά την επανέναρξη της κανονικής διατροφής, οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν μια επίμονα χαμηλή ευαισθησία στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο. Παρόλο που δεν παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση του βάρους, το σύντομο χρονικό διάστημα ήταν αρκετά μεγάλο ώστε να αυξηθεί σημαντικά το λίπος στο συκώτι.
Φαίνεται ότι η παχυσαρκία δεν είναι μόνο θέμα κατανάλωσης junk food και ανεπαρκούς άσκησης. Έχει επίσης να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την προσαρμογή της αντίδρασης του εγκεφάλου στην ινσουλίνη σε βραχυπρόθεσμες αλλαγές στη διατροφή πριν από οποιαδήποτε αύξηση του βάρους. Είναι όμως η αντίσταση στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο ένα μόνιμο ζήτημα; Στο παρελθόν έχει αποδειχθεί ότι η τακτική άσκηση για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα αποκαθιστά την ευαισθησία του εγκεφάλου στην ινσουλίνη σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Μπορεί να γίνει η υπόθεση ότι αυτό θα μπορούσε να ισχύει και για άτομα φυσιολογικού βάρους.
Ο αριθμός των παχύσαρκων ανθρώπων παγκοσμίως έχει υπερδιπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Και υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις ότι η τάση αυτή θα λάβει σύντομα τέλος. Παρόλα αυτά, ο ρόλος του εγκεφάλου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, καθώς οι μηχανισμοί στο σώμα που οδηγούν στην παχυσαρκία είναι πιο πολύπλοκοι από την κακή διατροφή και την έλλειψη άσκησης.
Stephanie Kullmann, Καθηγήτρια, Μεταβολική Νευροαπεικόνιση, Πανεπιστήμιο του Tübingen
Αποποίηση ευθύνης: Τα άρθρα του ygeia24.com έχουν καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα, βασίζονται σε επίσημα δημοσιευμένες επιστημονικές έρευνες και μετα-αναλύσεις, αφορούν υγιή οργανισμό και δεν υποκαθιστούν σε καμία περίπτωση τη συμβουλή ενός γιατρού ή διαιτολόγου. Πριν προχωρήσετε σε αλλαγές στη διατροφή σας ή στην καθημερινή σας δραστηριότητα, θα πρέπει πρώτα να επικοινωνείτε με το γιατρό ή διαιτολόγο σας.
Είσοδος/εγγραφή μέλους
Μόλις λίγες μέρες κατανάλωσης junk food είναι αρκετές για να μας οδηγήσουν σε έναν φαύλο κύκλο που προκαλεί παχυσαρκία. Μετά από μια κουραστική, αγχωτική μέρα στη δουλειά ή όταν ο χρόνος πιέζει, ο πειρασμός για ένα γρήγορο, ικανοποιητικό σνακ – όπως πατατάκια ή μια σοκολάτα – μπορεί να είναι μεγάλος. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτά τα εξαιρετικά επεξεργασμένα, υψηλής θερμιδικής αξίας τρόφιμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας, αλλά οι μόνιμες επιπτώσεις που έχουν αυτά τα τρόφιμα στον εγκέφαλο δεν ήταν σαφείς – μέχρι τώρα.
