Ενώ προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τη διαλειμματική νηστεία με οφέλη όπως η μείωση του βάρους και του κινδύνου άνοιας, νέα έρευνα σε ποντίκια δείχνει ενδεχόμενους κινδύνους όταν κάνουμε λάθος διατροφικές επιλογές στα ενδιάμεσα γεύματα.
Η ανακάλυψη ακολουθεί προηγούμενη μελέτη που διαπίστωσε ότι η νηστεία σε ποντίκια οδήγησε σε ενίσχυση των αναγεννητικών ικανοτήτων των εντερικών βλαστικών κυττάρων τους, προστατεύοντας από τραυματισμούς και φλεγμονές.
Τώρα μια διεθνής ομάδα ερευνητών διαπίστωσε ότι αυτή η αύξηση της παραγωγής βλαστικών κυττάρων επιταχύνεται καθώς τα ποντίκια επανατροφοδοτούνται μετά από νηστεία. Επιπλέον, το φαγητό μπορεί να αυξήσει την επίδραση καρκινογόνων ουσιών, για παράδειγμα ενώσεων όπως οι ετεροκυκλικές αμίνες στα καμένα κρέατα ή τα πρόσθετα σάκχαρα, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν γενετικές μεταλλάξεις- που αυξάνουν τον κίνδυνο πρόκλησης καρκινικών όγκων. Η κατανάλωσή τους με άδειο στομάχι, σε σχέση με την κατανάλωση μετά ή ενδιάμεσα από άλλα κοντινά – χρονικά – γεύματα είναι πολύ πιο επικίνδυνη.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω
«Η μεγαλύτερη δραστηριότητα των βλαστοκυττάρων είναι καλή για την αναγέννηση, αλλά η υπερβολική ποσότητα ενός καλού πράγματος με την πάροδο του χρόνου μπορεί να έχει λιγότερο ευνοϊκές συνέπειες», λέει ο βιολόγος Omer Yilmaz από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ).
«Η νηστεία είναι πολύ υγιεινή, αλλά αν είσαι άτυχος και ξαναφάς μετά από μια παρατεταμένη νηστεία και εκτεθείς σε μια καρκινογόνο ουσία, όπως μια πολύ ξεροψημένη μπριζόλα ή μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, μπορεί στην πραγματικότητα να αυξήσεις τις πιθανότητες να αναπτύξεις μια βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο», προσθέτει ο Yilmaz.
Τα εντερικά βλαστικά κύτταρα είναι από τα πιο πολυάσχολα κύτταρα του σώματος, τα οποία διαιρούνται και αναπτύσσονται διαρκώς για την αναδιαμόρφωση του εντέρου κάθε 5 έως 10 ημέρες. Αυτό το υψηλό επίπεδο δραστηριότητας σημαίνει επίσης ότι οι μεταλλάξεις που προκαλούν καρκίνο είναι πιο πιθανές – και αυτή η πιθανότητα αυξάνεται ακόμη περισσότερο με ένα ανθυγιεινό γεύμα μετά τη νηστεία, όπως δείχνει η μελέτη.
Η ομάδα εντόπισε ένα βιολογικό μονοπάτι, που ονομάζεται mTOR, μέσω του οποίου λειτουργούν τα βλαστικά κύτταρα. Το μονοπάτι αυτό εμπλέκεται στην κυτταρική ανάπτυξη και το μεταβολισμό και μετά τη νηστεία αυξάνει την παραγωγή μικρών μορίων που ονομάζονται πολυαμίνες, τα οποία οδηγούν τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό.
Αυτά τα μόρια είναι το κλειδί για να βοηθήσουν το σώμα να ανακάμψει και να αναγεννηθεί μετά τη στέρηση των θρεπτικών συστατικών και της ενέργειας που παρέχει η κανονική διατροφή. Ωστόσο, η μελέτη καταδεικνύει ότι αυξάνεται και η πιθανότητα εμφάνισης όγκων, ειδικά σε συνθήκες που ευνοούν περισσότερο την ανάπτυξη του καρκίνου.
«Πιστεύουμε ότι η διαλειμματική νηστεία και η επανασίτιση αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές καταστάσεις», λέει ο μοριακός βιολόγος Shinya Imada του MIT.
«Σε κατάσταση νηστείας, η ικανότητα των κυττάρων να χρησιμοποιούν τα λιπίδια και τα λιπαρά οξέα ως πηγή ενέργειας τους επιτρέπει να επιβιώνουν όταν τα θρεπτικά συστατικά είναι χαμηλά. Και στη συνέχεια, είναι η κατάσταση επανασίτισης μετά τη νηστεία που οδηγεί πραγματικά στην αναγέννηση».
Προηγούμενες μελέτες έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι η διαλειμματική νηστεία και οι δίαιτες που μιμούνται τη νηστεία θα μπορούσαν πράγματι να είναι ευεργετικές για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου και ενδεχομένως να ενισχύσουν ακόμη και την αποτελεσματικότητα των αντικαρκινικών θεραπειών. Ωστόσο, αυτές οι μελέτες έχουν επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην αποχή από την τροφή, χωρίς να εξετάζουν τις πιθανές συνέπειες της διακοπής της νηστείας.
Περαιτέρω έρευνα θα μπορούσε να βοηθήσει στον εντοπισμό τρόπων προώθησης των οφελών με ταυτόχρονο περιορισμό των κινδύνων.
Όπως συμβαίνει συχνά σε μελέτες όπως αυτές, τα ζωικά μοντέλα μπορούν να μας πουν μόνο τόσα πολλά. Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά στο δικό μας είδος, απαιτώντας ακόμη περισσότερες μελέτες για να εμβαθύνουμε στην κατανόησή μας.
«Θέλω να τονίσω ότι όλα αυτά έγιναν σε ποντίκια, χρησιμοποιώντας πολύ καλά καθορισμένες καρκινικές μεταλλάξεις», λέει ο Yilmaz. «Στους ανθρώπους θα είναι μια πολύ πιο περίπλοκη κατάσταση».
Η έρευνα έχει δημοσιευτεί στο Nature.
Συμπεράσματα
Παρόλο που η διαλειμματική νηστεία προσφέρει οφέλη στην υγεία, καλό είναι να μην υπερβάλλουμε με συχνές παρατεταμένες διαλειμματικές νηστείες διάρκειας άνω των 24 ωρών και μετά το τέλος τους, να επιλέγουμε υγιεινές τροφές για τα γεύματά μας.