Αποτελούμενος από τη λέξη “ορθός” και “όρεξη”, ο όρος επινοήθηκε από τον Αμερικανό γιατρό Steven Bratman το 1996. Αναφέρεται σε μια παθολογική εμμονή με τα λεγόμενα “υγιεινά” τρόφιμα.
Είναι αδύνατο να προσδιοριστεί αριθμητικά, αλλά πιστεύεται ότι η ορθορεξία επηρεάζει το 2% έως 3% του δυτικού κόσμου και παρουσιάζει αυξητική τάση. Η αιτία, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι τα επαναλαμβανόμενα διατροφικά σκάνδαλα, σε συνδυασμό με τη μείωση της διατροφικής ποιότητας των τροφίμων μας. Σε αντίθεση με την ανορεξία ή τη βουλιμία, η ορθορεξία δεν αναφέρεται ως ασθένεια ή EDD (διατροφική διαταραχή) στο DSM-5, τη “βίβλο” των ψυχικών διαταραχών. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχουν επί του παρόντος επίσημα διαγνωστικά κριτήρια. Μόνο δύο τεστ, το τεστ Bratman και η κλίμακα ORTO-15, που αποτελούνται από δέκα περίπου ερωτήσεις (“Ξοδεύετε περισσότερες από 3 ώρες την ημέρα σκεπτόμενοι τη διατροφή σας;”, “Αυξάνεται η αυτοεκτίμησή σας από την επιθυμία σας να τρώτε υγιεινά;” ή “Σχεδιάζετε τα γεύματά σας αρκετές ημέρες νωρίτερα;”) μπορούν να ανιχνεύσουν πιθανά συμπτώματα. Αλλά το ιατρικό επάγγελμα γνωρίζει πολύ λίγα γι’ αυτά.
Προειδοποιητικά σημάδια της ορθορεξίας
Ελλείψει διάγνωσης, πώς μπορούμε να διακρίνουμε τη διαφορά μεταξύ ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου και μιας πραγματικής παθολογίας; Για τους ειδικούς, η απάντηση είναι σαφής. “Η διαφορά έγκειται στον αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και στις διαπροσωπικές σχέσεις”, εξηγεί ο Pr Patrick Denoux, συγγραφέας του Pourquoi cette peur au ventre (εκδόσεις J.-C. Lattès). “Στους ορθορεξικούς, ο περιορισμός συμβαδίζει με την κοινωνική απομόνωση. Γίνεται αδύνατο να μοιραστούν ένα γεύμα με άλλους”. Η ψυχαναγκαστική αποκρυπτογράφηση των ετικετών, το υπερβολικό μάσημα και η απόρριψη ολόκληρων κατηγοριών τροφίμων είναι συμπεριφορές που πρέπει να σημάνουν συναγερμό. Το ίδιο ισχύει και για την ξαφνική και σημαντική απώλεια βάρους, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ελλείψεις ή ακόμη και σε υποσιτισμό σε ακραίες περιπτώσεις.
Πώς θα ξεφύγετε από την ορθορεξία
Όπως συμβαίνει με κάθε διατροφική διαταραχή, στόχος της θεραπείας για την ορθορεξία είναι η αποκατάσταση μιας ειρηνικής σχέσης με το φαγητό. Η υποστήριξη περιλαμβάνει διεπιστημονική παρακολούθηση από διαιτολόγο ή γιατρό που ειδικεύεται στη διατροφή, καθώς και θεραπεία για τη μείωση του άγχους. “Η καταλληλότερη θεραπεία είναι η ψυχοθεραπεία προσαρμοσμένη στις ψυχαναγκαστικές ή εμμονικές διαταραχές”, λέει ο Alexandre Chapy, ψυχολόγος που ειδικεύεται στην ορθορεξία. “Περιλαμβάνει την επεξεργασία του άγχους, της ανάγκης για έλεγχο, του φόβου της ασθένειας και του θανάτου και της αυτοεκτίμησης. Το πιο σημαντικό είναι να κατανοήσουμε πώς η ασθένεια έχει γίνει μέρος της ζωής του ασθενούς”, συνεχίζει ο ειδικός. Οι ομαδικές και οικογενειακές θεραπείες λειτουργούν επίσης καλά.
Το άρθρο συνεχίζεται παρακάτω