Γιατί οι μύες είναι απαραίτητοι για την υγεία μας;

Όταν σκεφτόμαστε τους μύες, συχνά σκεφτόμαστε τον δικέφαλο, το τμήμα του βραχίονα μεταξύ του ώμου και του αγκώνα. Αυτό φέρνει στο μυαλό μας την εικόνα ενός σωματώδους ατόμου, που είναι ένας απλοϊκός τρόπος για να ορίσουμε αυτά τα απαραίτητα όργανα. Στην πραγματικότητα, οι μύες είναι κάτι περισσότερο από τους θωρακικούς και τους κοιλιακούς. Υπάρχουν εκατοντάδες από αυτούς, διαφορετικών τύπων και με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Αυτό που έχουν κοινό χαρακτηριστικό είναι η ικανότητά τους να συστέλλονται. Οι μύες αντιπροσωπεύουν το 40-45% της μάζας του σώματός μας. Έχουμε πάνω από 600 από αυτούς και μας επιτρέπουν να περπατάμε, να αναπνέουμε, να μιλάμε, να βλέπουμε και να ακούμε.

Από την ηλικία των 30 ετών, η μυϊκή μας μάζα μειώνεται κατά 4-5% κάθε 10 χρόνια

Οι μύες είναι απαραίτητοι επειδή, όπως και το συκώτι, αποθηκεύουν αποθέματα ενέργειας. Είναι επίσης ρυθμιστές άλλων λειτουργιών του σώματος. Για παράδειγμα, διατηρούν τη θερμοκρασία του σώματός μας στους 37 βαθμούς για τη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού μας. Οι μύες ρυθμίζουν επίσης τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, της οποίας είναι οι μεγαλύτεροι καταναλωτές. Η μυϊκή άσκηση υποστηρίζει αυτή τη ρύθμιση. Ωφελεί επίσης τον εγκέφαλο. Όταν γυμναζόμαστε, όταν ενεργοποιούμε τους μύες μας, ενισχύονται οι γνωστικές μας λειτουργίες και μπορεί να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών.

Όταν χαμογελάμε, ενεργοποιούνται δεκαεπτά σκελετικοί μύες. Λιγότεροι από ό,τι όταν κλαίμε, όταν εμπλέκονται περίπου σαράντα από αυτούς. Οι μύες του προσώπου προσφέρουν μια γκάμα 10.000 εκφράσεων. Οι συσπάσεις αυτές είναι φυσικές και συντονισμένες. Ωστόσο, χρειάζεται κάποιος χρόνος για να μπει στη θέση του αυτός ο καλολαδωμένος μηχανισμός. Όλα ξεκινούν από το εμβρυϊκό στάδιο και συνεχίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της κατασκευής του ανθρώπου.

Γεννιόμαστε με μια ποσότητα μυών που αντιπροσωπεύει μεταξύ 20 και 25% της μάζας του σώματός μας. Αυτή η μάζα αυξάνεται καθώς αναπτυσσόμαστε. Στη συνέχεια μειώνεται από την ηλικία των 30 ετών. Κάθε δέκα χρόνια, χάνουμε μεταξύ 4 και 5%. Ως αποτέλεσμα, μέχρι την ηλικία των 70 ετών, η μυϊκή μάζα μπορεί να έχει μειωθεί στο μισό.

Μυϊκές παθήσεις που είναι συχνά θανατηφόρες και μη θεραπεύσιμες

Όταν χάνουμε μυϊκή μάζα, επηρεάζεται η προσαρμογή και η αντοχή μας στο περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα, οι ηλικιωμένοι έχουν λιγότερη ενέργεια και λιγότερες αποτελεσματικές ρυθμιστικές λειτουργίες με την απώλεια μυών. Η μυϊκή ανεπάρκεια επισπεύδει το θάνατο σε πολλές περιπτώσεις.

Υπάρχουν εκατοντάδες ασθένειες που σχετίζονται με τη μυϊκή δυσλειτουργία. Η πρώτη είναι η σαρκοπενία. Εμφανίζεται όταν η απώλεια μυϊκής μάζας που σχετίζεται με την ηλικία είναι πολύ μεγάλη. Δεν ξέρουμε πώς να προλάβουμε αυτό το φαινόμενο. Άλλες μυϊκές ασθένειες, ή μυοπάθειες, επίσης δεν έχουν λύση, αλλά οι γονιδιακές θεραπείες μας δίνουν ελπίδες ότι αυτό δεν θα συμβεί. Η πιο γνωστή είναι η μυϊκή δυστροφία Duchenne, μια θανατηφόρα γενετική ασθένεια που προσβάλλει μόνο τα αγόρια και επηρεάζει μία σε κάθε 5.000 γεννήσεις. Κατ’ αρχήν, οι μυϊκές ίνες αντιστέκονται στις συσπάσεις χάρη σε ένα περίπλοκο δίκτυο πρωτεϊνών. Στη μυϊκή δυστροφία Duchenne, αυτές οι πρωτεΐνες είναι τροποποιημένες ή απουσιάζουν. Τα εξασθενημένα κύτταρα καταρρέουν, οδηγώντας σε προοδευτική απώλεια μυϊκής μάζας.

Ορισμένες μυοπάθειες οδηγούν σε θάνατο πριν από την ηλικία των δύο ετών. Άλλες μεταξύ των ηλικιών 20 και 40 ετών. Άλλες δεν είναι θανατηφόρες, αλλά μπορεί να είναι πολύ ανίκανες, σε σημείο που να απαιτούν τη χρήση αναπηρικού αμαξιδίου. Ανάλογα με τη νόσο, ορισμένοι μύες μπορεί να προσβληθούν και άλλοι να γλιτώσουν. Το βλέπουμε αυτό με τις μυοπάθειες που επηρεάζουν τους αναπνευστικούς μύες, όπως το διάφραγμα και τους μεσοπλεύριους μύες που ανοίγουν και κλείνουν τους πνεύμονες. Ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται αναπνευστική βοήθεια 24 ώρες την ημέρα.

Πολλές μυϊκές παθήσεις προσβάλλουν τους πολύ νέους

Μερικοί άνθρωποι πάσχουν από μυϊκή δυστροφία. Πολλές από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν παιδιά. Άλλες μπορεί να εμφανιστούν αργότερα, μετά την ηλικία των 50 ή 60 ετών. Γι’ αυτό είναι τόσο σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τους μύες, τις ζωτικές λειτουργίες τους και τις σχετικές ασθένειες, ώστε να διασφαλιστεί ότι η έρευνα υποστηρίζεται και προχωράει, λέει ο Serge Braun.

Οι υγιείς μύες, που διατηρούνται με καθημερινή σωματική δραστηριότητα, προλαμβάνουν την παχυσαρκία, καθυστερούν τη γήρανση και την ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών (Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον κ.λπ.), υποτροπές καρκίνου, μυοσκελετικές διαταραχές και προβλήματα στις αρθρώσεις. Δεν υπάρχει ούτε ένας ιατρικός κλάδος που να μην εμπλέκεται στη λειτουργία των μυών. Η καρδιολογία, η πνευμονολογία, η οφθαλμολογία, η ογκολογία και τόσοι άλλοι εμπλέκονται.